"Droga życia bł. Z. Pisarskiego" - część miejska

Informacje o punktach etapowych szlaku:

 1. Koścół św. Franciszka Ksawerego2. Ogród Biblijny3. Dom rodzinny4. Kamienica Chomczyńskich5. Szkoła6. Grób matki7. Grób rodzinny8. Grób rodzinny 29. Kościół św. Trójcy10. Więzienie11. Gimnazjum12. Ośrodek ŚDS

STACJA I/xx 

Kościół św. Franciszka Ksawerego

Barokowy. Wzniesiony przez jezuitów w latach 1697–1741, fundacji Krystyny z Lubomirskich Potockiej. Pierwotnie nad skrzyżowaniem nawy głównej, prezbiterium i kaplic  bocznych znajdowała się piętrowa kopuła. Zagadkę jej dzisiejszego braku wyjaśnia historia zapisana na cokole figury Matki Bożej, znajdującym się na placu kościelnym. W latach 1776–1805 katedra diecezji chełmskiej, 1805-1826 pierwsza katedra diecezji lubelskiej. Obecnie kościół parafialny. Tutaj, dwa dni po urodzeniu, tj. 26.04.1902 r. otrzymał chrzest święty, a później przyjmował kolejne sakramenty święte, pełnił rolę ministranta i odprawił swoją mszę prymicyjną, Zygmunt Pisarski, pierwszy krasnostawianin wyniesiony na ołtarze Kościoła katolickiego. W 2017 roku w kościele ufundowany został nowy ołtarz w którym znajdują się obrazy Matki Bożej Nieustającej Pomocy, św. Jana Pawła II i błogosławionego ks. Zygmunta Pisarskiego. Kościół św. Franciszka wraz z całym zespołem jezuickim jest najcenniejszym zabytkiem Krasnegostawu. Ciekawostką i unikatem w polskiej sztuce nowożytnej jest fakt, że autor fresków zdobiących kościół, franciszkanin Adam Swach przedstawił św. Franciszka Ksawerego, misjonarza Indii, Japonii i Indonezji w otoczeniu amerykańskich Indian strojnych w pióropusze i przepaski na biodrach. Ot taki dokument epoki. 

STACJA Ia/xx

Ogród Biblijny

Obok kościoła i kolegium jezuickiego, za budynkiem dawnego seminarium znajduje się Ogród Biblijny Jana Pawła II i Błogosławionego ks. Zygmunta Pisarskiego. Myśl o jego utworzeniu powstała w dniach śmierci i pogrzebu papieża Jana Pawła II. Osnową ogrodu jest Droga Krzyżowa. Na tablicy pierwszej stacji umieszczone są postacie: papieża i ks. Zygmunta. Błogosławiony krasnostawianin ma w ogrodzie własną kapliczkę w której znajduje się jego obraz wykonany na drewnie. W ogrodzie rosną wszystkie rośliny wymienione w Biblii. W dalszej części Ogród Biblijny przechodzi w ogród  chiński zwany „Marzeniem ,św. Franciszka Ksawerego”. Z roku na rok ogrody stają się coraz bardziej ciekawe i bogatsze architektonicznie. Są najpiękniejszym miejscem w naszym mieście.

Z kościoła św. Franciszka Ksawerego idziemy w kierunku rynku i mijając ratusz miejski kierujemy się prosto w ulicę Żurka, na której krańcu znajduje się kolejna stacja.

STACJA II/xx

     Dom rodzinny

Za tym ogrodzeniem znajduje się mały domek rodziny Pisarskich, zbudowany własnoręcznie w 1902 roku przez Stanisława Pisarskiego - ojca. Składał się on z zaledwie trzech małych izb, z których jedną zamieszkiwała wielodzietna rodzina żydowska. Tu spędził swe dzieciństwo, dojrzewał, uczył się zasad współżycia i tolerancji, Zygmunt Pisarski. Gdy miał osiem lat umarła mu matka. Być może w poszukiwaniu matczynego ciepła i miłości ofiarował swe serce Matce Bożej, bo bardzo dbał o jej wizerunek na obrazie znajdującym się w kapliczce stojącej w ich ogrodzie. Była to kapliczka murowana z białego kamienia, zwrócona frontem ku rzece i ulicy Partyzantów. Dziś kapliczki już nie ma, ale miejmy nadzieję, że w niedługim czasie zostanie odbudowana. Zygmunt Pisarski często odwiedzał swój rodzinny dom. Dzieci lokatorów lubiły go zaczepiać i łapać za sutannę w kieszeniach której ukryte były cukierki przeznaczone dla nich. Znana jest anegdota, że kiedy dzieci stawały się zbyt dokuczliwe Zygmunt udawał, że chce je złapać, mówiąc przy tym, że teraz je ochrzci. Przestraszone dzieciaki uciekały z wrzaskiem i kryły się w zakamarkach ogrodu.

Z domu rodzinnego Pisarskich wracamy ulicą Żurka do rynku i przy wschodniej pierzei skręcamy w prawo, do głównej ulicy. W tym miejscu, dla wygody, by nie wracać później tymi samymi ulicami, nie zachowamy chronologii wydarzeń i kolejności stacji. Pierwsza, narożna kamienica północnej pierzei ma oznaczenie naszego szlaku.

STACJA VIII/xx     

Kamienica Chomczyńskiego

Klasycystyczna, zbudowana na starym zrębie po 1811 roku. Dwutraktowa, z ryzalitem i sienią przelotową na osi. Sień i jedno z pomieszczeń parteru sklepione kolebką z lunetami. W trzech pokojach na piętrze tej kamienicy od 3.01.1917 do lutego 1918 roku mieściło się gimnazjum męskie, do którego uczęszczał Zygmunt Pisarski. Była to pierwsza siedziba krasnostawskiego gimnazjum.

Wracamy do kolejności numerycznej stacji szlaku. Prawy róg kamienicy Chomczyńskich, przy której się znajdujemy, to początek ulicy Kościuszki. Tą ulicą podążamy dalej. Na trzecim skrzyżowaniu skręcamy w lewo, w ulicę  Kilińskiego,   Przy skrzyżowaniu z ulicą Szkolną patrząc na wprost widzimy budynek Caritasu.

       STACJA III/xx

Szkoła

 Budynek szkolny wzniesiony w latach 1905–1906. Początkowo mieściła się tu 4-klasowa szkoła elementarna, a od 1914 roku 7 klasowa szkoła miejska. Od roku 1910 nosi imię Adama Mickiewicza. Tu spędził lata nauki szkolnej błogosławiony ksiądz Zygmunt Pisarski. Klasy szkolne mieściły się też w kilku innych miejscach miasta, w pomieszczeniach wynajmowanych do tego celu. Dzienniki i inne dokumenty szkolne nie zachowały się. Dziś dawny budynek szkolny został znacznie rozbudowany i przebudowany na potrzeby Centrum Charytatywnego Caritas Archidiecezji Lubelskiej. Właściwy budynek szkolny stanowi dalsze, drugie skrzydło obecnego kompleksu. Jego mury zewnętrzne zostały zachowane w całości. Służyły one potrzebom szkolnym jeszcze w pierwszych latach XXI wieku. Obecna Szkoła nr 1 im Adama Mickiewicza znajduje się w pobliżu na ul. Poniatowskiego i jest oświatową wizytówką miasta

Z dawnej szkoły kierujemy się w górę ulicy Szkolnej i na najbliższym skrzyżowaniu skręcamy w prawo w ulicę Poniatowskiego, którą dochodzimy do pierwszej bramy cmentarza.  Od bramy idziemy prosto i skręcamy w drugą alejkę po prawej. Szukamy grobu rodziny Banaszkiewiczów położonego nieco dalej jak połowa długości alejki, po prawej stronie, za charakterystycznym grobowcem przypominającym pień drzewa.

     STACJA IV/xx

     Grób Matki

Tu znajduje się miejsce wiecznego spoczynku Władysławy Pisarskiej z domu Banaszkiewicz ur. 27.06.1878 – zm. 1910 ukochanej matki błogosławionego księdza Zygmunta Pisarskiego. Władysława zmarła bardzo wcześnie w wieku 32 lat. Osierociła trójkę dzieci: Zygmunta, Władysławę i Marię. Spoczęła w rodzinnym grobowcu Banaszkiewiczów.

Od grobu Matki kierujemy się w stronę kaplicy cmentarnej. Tu zmienimy nieco kolejność chronologiczną poszczególnych Stacji Szlaku. Stojąc przy kaplicy, po przeciwnej stronie alejki widzimy dwa krzyże. Pierwszy wysoki, marmurowy w odcieniu brązu i drugi brzozowy, stojące na grobie poległych w czasie II wojny. Przechodzimy  po prawej stronie tego grobu i wąską ścieżką idziemy około 40 kroków. Po prawej stronie odnajdziemy grób rodziny Pisarskich i Cichockich.

     STACJA Va/xx

     Grób rodzinny

Rodzinny grób, w którym spoczywają  obie córki Pisarskich: Władysława i Maria - siostry błogosławionego ks. Zygmunta, druga żona ojca - Stanisława Gagat i mąż Marii -  Bolesław Cichocki. Siostra Władysława dożyła dnia wyniesienia na ołtarze swojego brata, i uczestniczyła w uroczystości beatyfikacji w Warszawie.

Wracamy tą samą ścieżką do alejki głównej cmentarza i skręcamy w lewo, a następnie za kaplicą cmentarną w pierwszą alejkę w prawo.  Poszukiwane miejsce znajduje się po prawej stronie alejki, kilka metrów dalej od charakterystycznego grobu z postacią anioła.

     STACJA V/xx

     Grób rodzinny

Miejsce wiecznego spoczynku: Stanisława Pisarskiego zmarłego 6.11.1968 r. w wieku 92 lat - ojca, Feliksa Pisarskiego zmarłego 31.01.1939 r. w wieku lat 52 - stryja, Julii z Konarskich Pisarskiej zmarłej 16.06.1907 r. w wieku 63 lat - babki błogosławionego księdza Zygmunta Pisarskiego. Stanisław dożył sędziwego wieku. Po śmierci żony Władysławy ożenił się ponownie. Druga jego żona, Stanisława z domu Gagat pochodziła z Zemborzyc koło Lublina.

Wracamy do głównej alejki i skręcamy w prawo do bramy cmentarza i dalej prosto do głównej ulicy. Ulicą Okrzei podążamy w lewo w kierunku centrum miasta. Dochodzimy do kościoła

     STACJA VI/xx

     Kościół Trójcy Przenajświętszej

Klasycystyczny. Jednonawowy. Wzniesiony dla augustianów przez władze carskie w latach 1824–1839 wg pierwotnego projektu Henryka Marconiego, jako rekompensata za odebrane zakonowi dobra. Obecnie parafialny. Przy zachowaniu cech stylowych znacznie rozbudowany wobec pierwotnego założenia. W kościele znajduje się relikwia II-go stopnia w postaci konfesjonału pozyskanego z kościoła w Soli. Spowiadał w nim ksiądz Zygmunt Pisarski. Najcenniejszym zabytkiem w świątyni jest obraz Matki Bożej Pocieszenia z XVII wieku, pochodzący z dawnego kościoła zakonu augustianów zajętego przez Rosjan i przeznaczonego na koszary wojskowe. Przy parafii istnieje kuchnia im. Matki Teresy z Kalkuty wydająca posiłki dla ubogich. Obok kościoła stoi pomnik Chrystusa Króla który jest wotum Jubileuszowego Roku 2000.

Od kościoła kierujemy się w lewo w ulicę Mickiewicza. Mijamy ulicę PCK, a następnie skręcamy w prawo w ulicę Poniatowskiego.

     STACJA VII/xx 

     Więzienie

Zbudowane w latach 1905–1906. Na przełomie lat 2000–2001 jedno z pomieszczeń zostało adaptowane na więzienną kaplicę. 9.12.2001 roku arcybiskup metropolita lubelski Józef Życiński dokonał uroczystego poświęcenia kaplicy. Patronem jej został błogosławiony ksiądz Zygmunt Pisarski. Urodzony 24.04.1902 r. w Krasnymstawie. 

W menu Galeria zamieszczone są zdjęcia z wnętrza kaplicy bł. ks. Zygmunta Pisarskiego.

Idziemy dalej ulicą Poniatowskiego do pierwszego skrzyżowania. Przy kolejnej stacji oznaczonej numerem VIII byliśmy już wcześniej. Dlatego nie wracamy na rynek, lecz skręcamy w prawo w ulicę Cichą, a następnie w pierwszą w lewo, czyli ulicę Podwale. Po dojściu do ulicy Matysiaka po prawej stronie mamy budynek szkoły z czerwonej cegły.

     Stacja IX/xx 

     Gimnazjum

W tym budynku od roku 1918 mieściło się gimnazjum, do którego uczęszczał Zygmunt Pisarski, późniejszy ksiądz, męczennik  i błogosławiony. Pierwszy i jedyny krasnostawianin wyniesiony na ołtarze kościoła katolickiego. Tu ukończył trzecią klasę gimnazjum. Dalszą naukę kontynuował w gimnazjum biskupim we Włocławku. Do tej samej szkoły i w tym samym czasie uczęszczał Stefan Wyszyński – późniejszy Arcybiskup Lubelski i Prymas Polski, nazywany Prymasem Tysiąclecia.

Przechodzimy przez jezdnię i na skrzyżowaniu po prawej skręcamy w ulicę Oleszczyńskiego, czyli w lewo. Na rondzie skręcamy w prawo w ulicę. Piłsudskiego, a następnie w lewo w ulicę Konopnickiej. Dochodzimy do budynku stojącego za starym spichlerzem.

     STACJA X/xx 

     Środowiskowy Dom Samopomocy

Zajmuje jeden z budynków zrewitalizowanego w 2015 roku starościńskiego zespołu dworsko-folwarcznego z XIX wieku. Dnia 26.04.2017 roku, w XX rocznicę powstania, Środowiskowy Dom Samopomocy przyjął imię Księdza Zygmunta Pisarskiego. W Środowiskowym Domu Samopomocy utworzony został Kącik Patrona,

W tym miejscu, nieopodal dawnego dworku starościńskiego kończy się krasnostawska część „Drogi Życia Błogosławionego ks. Zygmunta Pisarskiego” – pierwszego szlaku turystyczno-pielgrzymkowego w Krasnymstawie. Szlak jest rozwojowy. Mam nadzieję, że wraz z szerzeniem się kultu ks. Zygmunta będzie przybywać miejsc, które będziemy oznakowywać. To nie koniec szlaku „Droga Życia Błogosławionego ks. Zygmunta Pisarskiego”. Dalsza jego część wychodzi poza Krasnystaw i prowadzi do wszystkich miejscowości i kościołów z którymi ksiądz Zygmunt związał swoje życie i kapłańską posługę. Pierwsza stacja poza naszym miastem nosi numer XI i znajduje się w Modliborzycach. Kolejne, tak jak pokazuje mapa w zakładce "Droga Życia - teren" prowadzą do Gdeszyna – miejsca męczeńskiej śmierci błogosławionego krasnostawianina.